.

Inspiratie > Spiritualiteit > Informatief > Aalders: spiritualiteit

C. Aalders: Geschiedenis van de spiritualiteit (8)

VII. Spiritualiteit in de reformatie en in de contra-reformatie

1. De vroomheid der reformatoren

Luther kind van zijn tijd: zèlf op zoek naar geloofwaardigheid (kerk dus geen bemiddelaarsfunctie meer toegekend) en o.i.v. het humanisme terug naar de bronnen: de Bijbel. Ascese komt als begrip bij de reformatoren niet voor, maar wel: heiliging, en deze term vertoont bij Calvijn duidelijke ascetische trekken: kerkelijke tucht als voorwaarde voor christelijke vrijheid. Leven in de wereld als ascese vóór Gods aangezicht. Kerkelijke en levensdiscipline vergen oefening => catechismus. Taak in de wereld als Goddelijke roeping. Sacramenten als teken van principiële genade Gods. Onzekerheid over Gods verkiezing.

2. Het geestelijk leven o.i.v. de 'Nadere Reformatie'

In Reformatie wereld als woestijn, oord van bedreigingen voor geestelijk leven gezien => neiging tot wereldveroordeling, welke behalve cultuurpsychologisch ook te verklaren is als herontdekking van de bijbelse metanoia => bijbels legitiem.

Reactie op protestantse scholastiek: 'Nadere Reformatie' of piëtisme, met nog sterkere nadruk op persoonlijke verhouding tot God. Piëtistische mystiek: blijft toch doordrongen van Gods onaantastbaarheid => dichter bij bijbelse Godservaring dan de "'fromme Unverschämtheiten' van de echte mystiek" (Karl Barth). Sterk christocentrisch: Jezus als míjn Heiland; kerk en wereld vallen buiten het gezichtsveld. Men had een voorkeur voor 'de kring', een kleine groep waarin men zich herkende. Piëtisme beïnvloedde het na-reformatorische leven.

Kenmerken voor protestantse spiritualiteit: zingen van liederen en psalmen, intens Bijbelgebruik, gebedsleven, geestelijk gesprek. Vormen van geestelijke discipline ín de wereld. Ook belangrijk: beleving van zonde en verlossing in vele toonaarden. Protestantse zielzorg bij gewetensonderzoek is cruciaal voor protestantse vroomheid.

3. Spiritualiteit in de contra-reformatie

Teresa van Avila en Johannes van het Kruis als vertegenwoordigers van katholieke spiritualiteit belichten de uniciteit van de enkele ziel of mens. Ook in katholieke kringen dringt de rede door. Bossuet: men moet tot redelijke zelfkennis en zo tot Godskennis komen. De Exercitiën van Ignatius: zeer belangrijk voor beheerste zelfrealisering. Vrijheidsbeleving in functionele gehoorzaamheid.
Fundamenteel voor Westerse spiritualiteit: 'dialogische levenshouding' => spanning tussen functionele gehoorzaamheid en creatief antwoorden (d.i. de pool van de vrijheid).

Ik heb God zien huiveren van ontroering - in de oogopslag van mijn pasgeboren kind.
- Carla Pols -

Grün, Anselm en Dufner, Meinrad: Spiritualiteit van beneden

Cover van Anselm Grün: Spiritualiteit van benedenDe bekende Benedictijner monnik Anselm Grün schreef een prachtig boek over hedendaagse spiritualiteit, niet als het nastreven van onhaalbare hoge idealen
Meer...

WaalWeb Internetproducties
Zinrijk Webtechniek
© 2006-7

 

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.